Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie Krajeńskim rozpoczyna cykl „Święta inne niż wszystkie”. Instruktorzy świetlic wiejskich, ARTIK’ów i Wiejskich Ośrodków Kultury postanowili przerwać ciszę podczas akcji „Zostań w domu”, dotrzeć do innych i sprawić, by przygotowania do Świąt Wielkanocnych przebiegały w przyjemniejszej atmosferze. Mamy nadzieję, że nasza galeria zainspiruje wielu do mile spędzonych dni w kuchni w trakcie przygotowywania wielkanocnych specjałów.

Zachęcamy też do przeprowadzenia wiosennej metamorfozy wnętrz. Dekoracje wykonane samodzielnie, to ulga dla domowego budżetu, ale też sposób na kreatywne spędzanie czasu w domu.

„Z szuflady babuni – wielkanocne smaki”

Polskie tradycje wielkanocne to nie tylko święcenie palm, śmigus dyngus ale i bogactwo kulinarnych pomysłów.
Na Kujawach i Pomorzu świętowanie Wielkanocy rozpoczynano organizując pogrzeb żuru i śledzia. W Wielki Piątek lub w Wielką Sobotę na skraju wsi zakopywano resztki tych potraw (od Środy Popielcowej były podstawą dziennego jadłospisu). Po okresie Wielkiego Postu na Święta Wielkanocne przygotowywano dania głównie w oparciu o wędliny i mięsa, które miały być zadośćuczynieniem, rekompensatą za postne wyrzeczenia. Dawne proste receptury i niebiańskie smaki.
Powróćmy do nich. To dania naszego kulinarnego dziedzictwa.
Tekst – Bogusława Zgrzeba

Babka wielkanocna

Składniki:
– 6 jaj całych
– 1 szklanka mąki
– 1 szklanka mąki ziemniaczanej
– 1,5 szklanki cukru
– 1 szklanka oleju
– 2 łyżeczki proszku do pieczenia
– 2 łyżki octu
Wykonanie:
Jajka wbijamy do miski i miksujemy razem z cukrem na jednolitą masę.
Wsypujemy mąkę, mąkę ziemniaczaną i dalej miksujemy, dodając proszek do pieczenia.
Małym strumykiem wlewamy olej i na koniec dodajemy ocet.
Wkładamy do nienagrzanego piekarnika i pieczemy w 180° ok. 45 – 50 min.
Polewa:
– 4 łyżki kakao
– 120 g masła
– 3 łyżki mleka
– 90 g cukru pudru (ok. 8 łyżek)

Babka zebra

Składniki:
– 5 jaj
– 3 szkl.mąki
– 1/4 szkl.oleju
– 1 szkl. Wody gazowanej lub oranżady
– 1 łyżka proszku do pieczenia
– 1 cukier waniliowy
Wykonanie:
Białko oddzielić od żółtek, ubić na sztywną pianę. Dodać cukier i cukier waniliowy. Chwilę ubijać, dodać żółtka, lekko połączyć, dodać mąkę z proszkiem do pieczenia, olej i wodę. Ciasto wyrobić i podzielić na dwie części. (Białej trochę więcej). Do drugiej dodać 2 łyżki kakao i 1 łyżkę oleju. Formę wysmarować i dno wysypać bułką tartą. Lać ciasto do formy środku blachy na zmianę raz ciemne raz białe. Piec w piekarniku w 180° ok 40-50 min.

Baranek z przepisu na babkę z olejem

Składniki:
– 6 jaj
– 25 dkg margaryny
– 2 szklanki cukru
– 2 szklanki mąki ziemniaczanej
– 6 łyżek mąki pszennej
– 6 łyżek oleju
– 2 płaskie łyżeczki proszku do pieczenia
– 1 łyżka octu
Wykonanie:
Masło utrzeć z cukrem, po czym wbijać kolejno jaja całe. Do utartej masy wsypać mąkę ziemniaczaną, wymieszaną z pszenną i proszkiem do pieczenia.
Wlać olej i na końcu ocet. Dokładnie wymieszać.
Z tego przepisu można wykonać trzy baranki.
Formę dobrze wysmarować masłem i obsypać bułką tartą.
Piec w 180º stopniach około 40 minut.

Ciasto drożdżowe ,,Żyd”

Składniki:
– 1 kostka margaryny
– Jedna i pół szklanki mleka
– 10 dag drożdży
– 1 szklanka cukru
– Szczypta soli
– 1 kilogram mąki
– 6 jajek
– 1, 20 kg rodzynek(namoczyć prędzej w ciepłej wodzie)
– Cukier-do posypania na wierzch ciasta
– 60 dag masła( roztapiamy)
Wykonanie:
Mieszamy razem letnie mleko, drożdże i trochę cukru. Odstawiamy do wyrośnięcia.
Tłuszcz, cukier i sól ucieramy dodając jajka. Łączymy z resztą mleka i mąką. Dodajemy nasz rozczyn. Wyrabiamy ciasto na jednolitą masę i odstawiamy do wyrośnięcia.
Gdy ciasto już wyrośnie dzielimy je na 3 równe części, a każdą z nich jeszcze na 4 kawałki. Każdą taką część rozwałkowujemy, smarujemy roztopionym masłem, sypiemy cukrem i rodzynkami. Zawijamy w ten sposób, aby powstała strucla i przenosimy na blachę. Gdy już wszystkie strucle będą gotowe(12 sztuk) na blaszkach kroimy je delikatnie ukośnie w tzw. kromeczki i odstawiamy do wyrośnięcia. Gdy ciasto wyrośnie smarujemy je roztopionym masłem, posypujemy cukrem i pieczemy w piekarniku 180 stopni przez 30 minut.

Maślane bułeczki na Śniadanie Wielkanocne

Składniki:
– 0, 5 kg mąki
– 1 szklanka mleka
– 3 dag drożdży
– 2 łyżki masła
– Łyżka cukru
– Płaska łyżeczka soli
– 1 żółtko
– 1 całe jajko
– Mak
– Słonecznik
Wykonanie:
Mąkę wymieszaną z solą przesiewamy do miski.
Drożdże rozrabiamy z cukrem i ciepłym mlekiem. Odstawiamy na około 15 minut-robimy tzw. rozczyn. Jak już rozczyn się ,,ruszy”, dodajemy go do przesianej mąki. Dodajemy również żółtko. Pod koniec wyrabiania ciasta dodajemy przestudzone roztopione masło. Wyrabiamy ciasto, aż do uzyskania elastycznej masy. Jeżeli będzie klejąca, wystarczy dosypać trochę mąki. Odstawiamy ciasto w ciepłe miejsce na około 45 minut przykrywając ściereczką.
Po tym czasie formujemy bułeczki i kładziemy na blachę. Czekamy około 15 minut aż wyrosną ponownie.
Przed włożeniem do piekarnika smarujemy pędzelkiem wierzch bułeczek. Używamy do tego roztrzepane całe jajko. Z góry posypujemy makiem bądź słonecznikiem, jak kto woli.
Pieczemy w temperaturze 180-200 stopni przez około 20 minut

Sernik wiedeński

Składniki na kruche ciasto:
– 15dag mąki
– 12dag masła
– 5dag cukru pudru
– 1 surowe żółtko
Składniki na masę serową:
– 1kg sera
– 10jaj
– 5dag skórki pomarańczowej
– 5dag rodzynek
– wanilia
– 40dag cukru pudru
– 15dag masła
– 5dag kaszki mannej lub 10 dag mąki
– sól
Wykonanie:
Zagnieść kruche ciasto, schłodzić w lodówce, wywałkować . Wyłożyć dno tortownicy, podpiec.
Przyrządzić masę serową:
Ser przetrzeć przez sito, masło utrzeć na pulchną masę , dodać kolejno żółtka, przesiany cukier i ser. Ucierać starannie, ubić pianę z białek, wyłożyć na masę serową, dodać siekaną skórkę pomarańczową, opłukane rodzynki, wanilię, kaszkę manną i sól do smaku. Wymieszać lekko, wyłożyć na podpieczone ciasto, wyrównać wierzch.
Wstawić do dobrze nagrzanego piekarnika na 50-60 min.180 stopni.
Gdy wierzch sernika za bardzo się rumieni przykryć papierem .
Upieczone ciasto lekko schłodzić, okrążyć nożem dookoła formy, wyłożyć.

Sernik z rosą

Składniki
Ciasto na sernik z rosą:
– 2 szklanki mąki
– 2/3 kostki margaryny
– 2/3 szklanki cukru
– 2 jaja
– 2 łyżeczki proszku do pieczenia
Masa serowa:
– 1 kg twarogu
– 1/2 litra mleka
– 5 żółtek+1 całe jajo
– szklanka cukru
– 2 budynie śmietankowe
– 1/2 szklanki oleju
Piana:
– 5 białek
– 5 łyżek cukru
– 1 łyżka mąki ziemniaczanej
– ewentualnie wiórki kokosowe- 20 dag
Wykonanie:
Sernik z rosą
1. Sernik z rosą:
Składniki ciasta zagnieść, schłodzić ok.1 godz.w lodówce
Wyłożyć ciasto na prostokątną blachę o standardowych wymiarach, tworząc dość wysoki rant. Nakłuć widelcem.
2. Twaróg przepuścić przez maszynkę.
Żółtka i jajko ubić z cukrem. Dodać twaróg, olej, mleko. Zmiksować. Masa jest dość rzadka, ale taka ma być. Dosypać budyń w proszku. Wymieszać. Masę serową wylać na ciasto. Wstawić ciasto do piekarnika nagrzanego do 180 st.C Piec ok.45-50 min.
3. Ubić białka z cukrem, pod koniec dodać 1 łyżkę mąki ziemniaczanej. Kto chce może dodać wiórki kokosowe. Pianę wyłożyć na podpieczony sernik. Zmniejszyć temp. do 170 st.C i piec jeszcze ok. 15-20 min. aż piana się zrumieni.
Sernik z rosą gotowy!

Malinowa chmurka

Składniki na ciasto kruche:
– 3 żółtka
– 30g cukru pudru
– pół łyżeczki proszku do pieczenia
– 1 łyżeczka ekstraktu z wanili lub pół opakowania
– cukru waniliowego około 8g
– 150gmąki pszennej
– 100g masła
Wykonanie:
Wszystkie składniki powinny być schłodzone.
Składniki na kruchy spód szybko zagnieść ręcznie lub zmiksować w malakserze. Uformować kulę,lekko spłaszczyć, owinąć w folię spożywczą, schłodzić w lodówce przez 60 minut. Przygotować prostokątną blachę o wymiarach 23/33 cm. Wysmarować masłem, wyłożyć papierem do pieczenia.
Schłodzone ciasto wyjąć z lodówki, wyłożyć nim dno formy. Można wcześniej lekko rozwałkować, można odrywać po kawałku i układać formę, następnie wyrównać np. wałkując szklanką ułożoną na boku, wewnątrz formy .Wyrównać, ponownie schłodzić w lodówce przez około 30 minut. Przed samym pieczeniem po nakłuwać widelcem.
Piec w temperaturze 190º – 200º przez około 15 – 20 minut lub krócej, do zezłocenia i wypieczenia ciasta. Wyjąć z piekarnika i wystudzić.
Galaretka malinowa:
– 600g malin/ świeżych lub mrożonych/
– 3 malinowe galaretki/ każda na 500 ml wody/
– 3,5 szklanki wrzącej wody
Maliny mrożone wcześniej rozmrozić na durszlaku!
3 malinowe galaretki rozpuścić w 3,5 szklanek wrzącej wody. Przestudzić, wymieszać z malinami.
Odłożyć do lodówki do lekkiego zgęstnienia galaretki.
Tężejącą galaretkę wyłożyć na kruche ciasto, wyrównać, schłodzić w lodówce.
Krem śmietankowy z wanilią:
– 500 ml śmietanki 36%, schłodzonej
– 250g serka mascorpone, schłodzonego
– 3łyżki cukru pudru
– 1 łyżeczka pasty z wanilii lub nasionka z 1 laski wanilii.
Wszystkie składniki umieścić w misie miksera. Ubić do otrzymania gęstego kremu.
Uwaga!!! Nie schłodzenie składników na minimum 12 godzin przed rozpoczęciem ubijania kremu lub niepotrzebne zbyt długie ubijanie kremu mogą doprowadzić do jego zważenia.
Krem przygotować bezpośrednio przed wyłożeniem na ciasto.
Beza z migdałami:
– 3 białka w temperaturze pokojowej
– 150g drobnego cukru
– 2 łyżeczki mąki ziemniaczanej
– 40 – 50g płatków migdałowych
Piec w temperaturze 140 stopni przez około 1 godzinę.
Ciasto wyjąć z lodówki, gotowy krem wyłożyć na galaretkę, wyrównać. Na wierzch wyłożyć
wystudzoną bezę. Schłodzić przez dwie godziny w lodówce. Ciasto nadaje się na różne okazje. Jest
pyszne.

Karkówka ze śliwką

Składniki:
– 1,5kg karkówki wieprzowej
– 200g śliwek suszonych
– Sól
– Przyprawa do karkówki klasyczna
– Rękaw foliowy lub naczynie żaroodporne
Wykonanie:
Karkówkę rozkroić żaby powstał płaski płat (w całości), rozbić młotkiem, posypać przyprawą, solą i dobrze wmasować w mięso z obu stron.
Śliwki umyć ciepłą wodą i rozłożyć na mięsie.
Następnie całość rolujemy w rulon (można związać sznurkiem).
Odstawiamy na jeden dzień do lodówki. Przygotowaną karkówkę wkładamy do rękawa foliowego lub naczynia żaroodpornego i pieczemy 1,5h – 2h w 180º- 200º

Rolada szpinakowa z wędzonym łososiem

Składniki:
– 1 opakowanie mrożonego szpinaku
– 2 ząbki czosnku
– 1 łyżka mąki
– 1 łyżeczka masła
– 4 jajka
– dwa serki Almette śmietankowe plus 4 ząbki czosnku
– łosoś wędzony w plastrach 400g
Wykonanie:
Na patelni podsmażamy z masłem szpinak, przeciśnięty przez praskę czosnek, sól, pieprz. Odsączamy na sitku i studzimy.
Żółtka dodajemy do szpinaku. Białka ubijamy na sztywno. Pianę dodajemy delikatnie do szpinaku,
wsypujemy przesianą mąkę i mieszamy.
Wylewamy na dużą blachę wyłożoną papierem do pieczenia i pieczemy 15 minut w 190º. Przestygnięty placek smarujemy serkiem i na to układamy łososia tak, aby pokrył całość. Zwijamy jak roladę i zawijamy ściśle w folię do żywności.
Wkładamy do lodówki na kilka godzin.
Rolada szpinakowa na pewno podbija podniebienia rodziny i gości przy stole!

Wszystkie przepisy do pobrania na stronie www.ckissepolno.com.pl

Materiały CKiS w Sępólnie Krajeńskim
Opracowanie materiałów – instruktorzy świetlic wiejskich, ARTIK’ów i WOK